Wat zijn aambeien?

Aambeien of hemorroïden zijn natuurlijke kussentjes van weefsel en bloedvaten in de anus en het onderste deel van het rectum. Ze helpen bij het beheersen van de ontlasting door kleiner te worden, zodat de ontlasting kan passeren. Iedereen heeft deze kussentjes en we merken er meestal niets van, maar af en toe kunnen ze opzwellen of ontstoken raken. Als we het over aambeien hebben, is dat meestal wat we bedoelen.

Aambeien komen zeer vaak voor. Ongeveer de helft van alle mensen heeft er in de loop van het leven wel een keer last van. Soms gaan ze vanzelf of door enkele kleine veranderingen in levensstijl weg, soms is er medische hulp voor nodig.

Aambeien kunnen inwendig (in het rectum) of uitwendig (rond de anus) ontstaan. We classificeren inwendige aambeien op grond van omvang en ernst:

• Aambeien van graad 1 zijn de kleinste en vertonen geen prolaps (= steken niet uit de anus uit).
• Aambeien van graad 2  vertonen prolaps tijdens de ontlasting, maar keren dan terug naar de uitgangspositie.
• Aambeien van graad 3  vertonen prolaps tijdens de ontlasting en moeten handmatig worden geherpositioneerd (terug naar binnen worden geduwd).
• Aambeien van graad 4 zijn de grootste; ze zijn altijd in prolaps (kunnen niet worden geherpositioneerd) en vertonen doorgaans aanvullende complicaties, zoals ontsteking.

Aambeien zijn het gevolg van een verhoogde anale of abdominale druk, waardoor de minuscule aders in de aambeien opzwellen (net als spataderen). Deze extra druk kan allerlei oorzaken hebben, met name:

• Langdurig op het toilet zitten
• Aanspannen bij toiletgebruik (obstipatie)
• Overgewicht
• Veel zwaar tilwerk verrichten
• Zwangerschap

Iedereen kan aambeien krijgen, hoewel ze vaker voorkomen bij oudere mensen en enigszins erfelijk lijken te zijn. Ook het voedingspatroon kan een belangrijke factor vormen, aangezien obstipatie en aambeien vaak samen voorkomen. Veel mensen weten dat een gebrek aan vezels in de voeding kan leiden tot obstipatie, maar een andere, vaak over het hoofd geziene oorzaak is uitdroging: als het lichaam niet genoeg water krijgt, absorbeert de dikke darm meer water uit de ontlasting, zodat de ontlasting harder wordt en minder gemakkelijk wordt afgevoerd.

Hoe weet ik of ik aambeien heb?

Niet iedereen met aambeien ondervindt symptomen en niet iedereen met symptomen heeft ze de hele tijd. Mogelijke symptomen zijn:

• Felrood bloed op het toiletpapier, in uw ontlasting of in de toiletpot
• Jeuk of pijn aan het rectum, met name tijdens het zitten
• Druk of aandrang (na de stoelgang nog steeds het gevoel hebben dat je moet gaan)
• Slijm in het ondergoed of op het toiletpapier na het afvegen
• Knobbels rond uw anus die pijnlijk of gevoelig aanvoelen

Sommige mensen vinden het gênant om te praten over de symptomen van aambeien, maar het is belangrijk om medische hulp in te roepen als ze niet weggaan, om er zeker van te zijn dat ze geen teken zijn van een ernstigere aandoening.

Wat kan ik aan mijn aambeien doen?

Veel mensen krijgen aambeien als gevolg van obstipatie, dus een regelmatige stoelgang is een van de belangrijkste dingen om ze onder controle te houden.

Zo voorkomt u obstipatie:

• Eet meer vezels (volkorenbrood, volkorengraan, peulvruchten, vers of gedroogd fruit, groente)
• Drink elke dag voldoende water
• Beweeg regelmatig
• Consumeer minder cafeïne en alcohol
• Blijf niet te lang op het toilet zitten (bv. lezen)
• Ga naar het toilet wanneer dat nodig is – houd het niet te lang in!
• Exercise regularly
• Cut down on caffeine and alcohol
• Don’t sit on the toilet for long periods
• Empty your bowels when you need to—don’t hold it for too long!

Uw gewicht onder controle houden kan ook helpen met aambeien, doordat de druk op uw buik hierdoor vermindert.

Warme zitbaden kunnen pijn en zwelling van het rectum verlichten en er zijn ook tal van crèmes en zalven in de handel. Gebruik geen stollingsremmers als u bloedende aambeien hebt. Zorg dat u uw billen schoon en droog houdt en niet te hard veegt.

Sphera

Rafaelo® is bestemd voor de behandeling van inwendige aambeien van graad 2 en 3 en van vroege graad 4. Bij kleinere aambeien (graad 1 en 2) kan uw arts ervoor kiezen om in plaats hiervan een Sphera-kogelsonde te gebruiken. De Sphera maakt gebruik van dezelfde basistechnologie voor radiofrequentieablatie, maar alleen aan de buitenkant van de aambei (in tegenstelling tot de HPR45-naaldsonde van Rafaelo®, die ook in de aambei wordt ingebracht).

Rubberbandligatie

Een andere veilige en effectieve niet-operatieve optie voor kleinere inwendige aambeien (graad 1 en 2) is rubberbandligatie, bijvoorbeeld met het Pilex-ligatiepistool. Bij rubberbandligatie (of RBL) zuigt de arts de aambei met behulp van afzuiging in het mondstuk van het Pilex-instrument en wordt snel een zeer kleine elastiekje om de basis van de aambei aangebracht. Het elastiekje snijdt de bloedtoevoer naar de aambei af, waardoor deze in de loop van de tijd verschrompelt en eraf valt (meestal binnen een week). Aambeien bevatten zelf geen zenuwuiteinden, dus RBL is van nature pijnloos zonder verdoving, hoewel uw arts bepaalde pijnstillers kan voorschrijven als u achteraf ongemak ondervindt in de omgeving van de ingreep.